Викенд дестинација: Радожда

Како ретко кој крајбрежен бисер во Македонија, Радожда е место кое луѓето ги остава без здив, им го враќа спокојот, способноста да станат едно со природата и да ви измами насмевка од гостољубивоста која ја пружаат мештаните.

За разлика од високо-комерцијализираните Пештани и Трпејца, Радожда се спомнува само во поинтимни кругови на пријатели кои љубоморно го чуваат ова парче недопрен рај во Македонија за себе. Вековно старите рецепти по кои сеуште се подготвува Охридската пастрмка, Ѓомлезе и свежа салата (која е одрастена покрај брановите во бавчите на питомите жители на Радожда) се празник не само за вашите очи туку и за стомакот!

Мал куриозитет ќе биде фактот што никогаш во некој од малите ресторанчиња лоцирани на самото езеро нема да ви се случи да ви речат: „Немит ренде, не изненади сезонава, и ам ак сакаш седи ак не ој си“ – Сосема спротивното! Дури и да нема нешто, келнерите љубезно ќе се извинат и ќе потрчаат да ја исполнат вашата желба.

Малку историја
Селото е старо околу 10 века, но пишуваните докази се од документите на Душановата повелба 1342-1345 година под името Радобужда. Подоцна во Опширниот описен дефтер на Охридскиот санџак од 1583 се појавува под името Радохожда, а во ракописот на Бранислав Нушиќ од 1892 година се нарекува Радоожџа. Селото било формирано во планинските ливади на околу еден километар на запад. Но близината на езерото како важен извор на храна ги натерало селаните да се преселат во приобалата и тука да ја формираат новата населба.

Ако ги прашате Радождани за името на нивното село, ќе слушнете многу теории, но најомилена им е онаа дека името потекнува од локален дијалект кој означува – раѓање. И не случајно! Доколку сте ранобудници, од спротивната страна кадешто се надѕира Охрид во раните утрински часови токму негде над Галичица почнуваат да се појавуваат првите сончеви зраци, а езерото добива магична златно-жолта боја која го навестува новиот ден!

Чекорчиња по мапа и сателити во вселената
До Радожда се стигнува по нов асфалтиран пат, кој поминува низ „Елен камен“ и лозјата распрстранети по десната страна од патот. Од Скопје ќе ви требаат неполни три часа со кола за да стигнете во овој мал рај. Сместувачките капацитети се далеку од скромни, бидејќи крајот е печалбарски и низ целото село ќе забележите нови вили изградени во типична архитектура од 19 век. Оние кои користат ГПС системи, можат да ги внесат следниве координати 41°6′14″N 20°37′59″E или пак следете ги ознаките на излезот од Струга кон хотелот Бисер.

Пештерската црква – Св. Архангел Михаил
Кога сте во Радожда задолжително да ја посетите пештерската црква – Св. Архангел Михаил која се надвива високо во карпите над влезот во самото село. Најголемиот дел од откриените фрески потекнуваат од 14 век, а посебно се истакнува единствената сочувана композиција од 13 век, со претстава “Чудото во Хона” – насликана во чест на патронот кому е посветена црквата. Црквичката е уникатна а од мештаните ќе дознаете дека во времето на првата и втората светска војна, локалното население се криело во самата црква и на тој начин ги избегнувале бомбардирањата кои биле чести заради близината на селото до Албанската граница.

Римјаните, муренките и Виа Игнација
Доколку се прошетате низ селото ќе забележите неверојатно стари дрва кои во летниот период се натежнати од муренки (така ги викаат дудинките во овој крај) а во нивна близина и остатоци од стар пат. Токму овие плочи се остатоци од легенгарниот римски пат – Виа Игнација кој водел од Јадранското море па се до Црното море, што зборува за животот на ова село во минатото.

Затоа одвојте еден викенд, прошетајте и направете промена од вашата секојдневна рутина. Ќе ги наполните очите со убавина, градите со чист воздух а стомакот со превкусна храна подготвена со ќејф!

Автор: Леон Бакрачески