Зошто косата опаѓа во текот на есента?

Ветерот, дождовите и воопшто есента предизвикува опаѓање на косата. Шведски научници шест години вршеле истражување на 800 здрави жени и откриле дека повеќето од нив имаат проблем со опаѓање на косата само во текот на есента. За да разбереме зошто косата опаѓа во есен, треба да знаеме нешто и за нејзиниот раст. Речиси целата површина на телото, со исклучок на одредени негови делови, се покриени со влакна, така што вкупниот број на фоликули се проценува на пет милиони. Растот на косата е цикличен и се одвива во три фази: анаген, катаген и телоген. Анагенот се карактеризира со брз раст на косата, во периодот катаген се случува побавен раст и регресија, и на крајот доаѓа телогенот – опаѓање на влакната, со истовремен раст на нови влакна. Зголеменото изложување на сончева светлина го зголемува растот на косата. Секоја фаза на раст има дефинирана должина. Анаген фазата трае околу 1000 дена, катаген 10 и телоген 100 дена.
Губењето на косата може да биде физиолошко (очекувано) и патолошко (знак за болест). Состојби кои доведуваат до опаѓање на косата се различни микробиолошки инфекции, ендокрини заболувања, системски болести, состојби после тешки инфекции, периоди на интензивен стрес, малигни заболувања и слично.

Недостаток на железо во крвта
Ендокринолозите велат дека недостатокот на железо во крвта е најчеста причина за опаѓање на косата. Лошата исхрана која не содржи доволно количество на железо, а кај жените и обилните менструални циклуси се причина за недостаток на железо. Според дерматолозите, губење на 40-120 влакна дневно е сосема нормално. Освен тоа, недостатокот на железо може да биде резултат на нетолеранцијата на глутен (протеин кој се наоѓа во пченица, јачмен и ’рж), која влијае врз способноста на тенкото црево правилно да ја апсорбира храната. На тој начин, телото не добива доволно хранливи материи, вклучувајќи го и железото. Природен извор на железо е црвеното месо, жолчки од јајца, спанаќ и други видови лиснат зеленчук. Витаминот Ц помага во апсорпција на железо, па затоа докторите советуваат секој ден да се пие по една чаша сок од портокал. Чајот ја спречува апсорпцијата на железо, па затоа се препорачува да не се пие чај заедно со оброк.

Полицистични јајници
Втората причина за опаѓање на косата кај жените е предменструалниот синдром кој доведува до прекумерно количество на тестостерон. Тоа може да предизвика згуснување на косата, но може да предизвика и нејзино значително опаѓање. Други препознатливи симптоми на пременструалниот синдром се акни, зголемување на телесната тежина и депресија. Таблетите за контарцепција го намалуваат нивото на тестостерон.

Состојба на стрес
Стресот може да доведе до еден вид на губење на косата кој се нарекува Telogen effluvium. Тоа претставува зголемено опаѓање на влакната од главата, но и од целото тело. Таквото губење на коса обично е реакција на интензивен стрес на кој сме биле изложени, на нашиот хормонски систем или пак реакција на специфична фармаколошка терапија. Telogen effluvium е проблем кој може да влијае на било која возраст , доаѓа брзо, некогаш завршува за шест месеци, а понекогаш станува и хроничен проблем. Со оглед на тоа дека развојот на Telogen effluvium се случува некое време после одреден стресен период или настан, опаѓањето се манифестира со проретчување и ќелавост во вистинска смисла на зборот. Луѓето кои страдаат од овој проблем обично имаат дијагноза: невротичност или прекумерна анксиозност.

Проблеми со тироидната жлезда
Неактивна или претерано активна тироидна жлезда може да предизвика опаѓање на косата. Една од улогите на тироидната жлезда е регулирање разни телесни функции, како што е метаболизмот, па нејзиното неправилно функционирање може да влијае на нормалниот циклус на раст на косата. Добра вест е што после соодветен третман на тироидната жлезда проблемот со губење на косата е целосно реверзибилен.

Употреба на лекови
Прекумерната количина на лекови може да влијае на опаѓање на косата. Некои ретиноиди, кои ги корист оние кои имаат проблеми со акни може да предизвикаат ненадејно опаѓање на косата. Бета-блокатори (кои се користат за намалување на високиот крвен притисок), антикоагуланси, антидепресиви исто така предизвикуваат опаѓање на коса. Доколку се користат ретиноиди, губењето на коса може да се држи под контрола со намалување на дозата.

Строги диети
Постојат докази дека строгите диети, особено оние кои не вклучуваат јаглехидрати, доведуваат до опаѓање на косата. Недостатокот на енергија, односно гликоза и калории може да претставува вистински проблем. Може да се внесуваат протеини и железо, но без енергија не се остварува нормално функционирање на мозокот и другите витални органи.

Прекумерна тежина
Вишокот на килограми го зголемува ризикот од метаболичен синдром, кој претставува претходник на дијабетес тип 2 (кога постои големо количество на инсулин). Големата количина на инсулин може да предизвика повисоко ниво на тесостерон, што го зголемува ризикот од ќелавост.